You are using an old browser that we do not support anymore. Please consider using a modern web browser such as Microsoft Edge, Google Chrome or Firefox for the best website experience.
Klimatske promene su ne samo budući scenario, već uveliko naša realnost. Najviše su pogođeni gradovi, u kojima ljudi osećaju velike negativne uticaje globalnog zagrevanja. Da bi se ublažile posledice klimatskih promena, urbano planiranje mora da uzme u obzir prirodno snižavanje temperature u gradskim sredinama i hlađenje gradskog prostora. Za to postoji mnogo alternativa: ozelenjavanje fasada, hladni krovovi i stvaranje urbanih zelenih zona. Ipak, najveći doprinos daju velika, senovita stabla.
Savremeni veliki gradovi obično imaju velike zaptivene površine, koje nemaju mogućnost upijanja. Zbog toga, tokom padavina, dolazi do povećanog površinskog oticanja. Najveći deo kišnice se odvodi preko kanalizacionog sistema, što znači da za vreme jake kiše na pojedinim mestima može doći do velikih količina priliva vode, a u slučaju većeg preopterećenja čak i do bujičnih poplava. U toplim godišnjim periodima, velike zaptivene površine podstiču formiranje takozvanih urbanih toplotnih ostrva, jer se ova područja grada dodatno zagrevaju tokom dužih sušnih perioda, bez mogućnosti da voda koja isparava obezbedi hlađenje.
Najjednostavnije i najefikasnije sredstvo u borbi protiv klimatskih promena je gradsko drveće. Drveće pozitivno utiče na mikroklimu, filtrira i povećava vlažnost vazduha, apsorbuje ugljen dioksid, pravi hladovinu i koren upija dosta kišnice. Studije pokazuju da drveće razvija svoj pun gabaritni potencijal tek nakon 20 godina, kada razvije veliku krošnju. Sa povećanjem prečnika krošnje, proporcionalno se povećava i zapremina korena. Da bi se stablo dobro i zdravo razvijalo, potrebno mu je najmanje 35 kubnih metara korenskog prostora. Ali realnost je drugačija: u mnogim gradovima i opštinama, parking mesta i saobraćajnice i dalje imaju prioritet nad gradskim drvećem.
Složena podstruktura savremenih putnih sistema ozbiljno ograničava prostor u koji se može razviti korenje. Pored toga, gradska stabla moraju da se nose sa neodgovarajućom podlogom, solju na putevima zimi i zagađenim površinskim vodama. Rastuće temperature, dugi periodi suše i toplotni talasi dodatno opterećuju stabla. U ovim uslovima na lokaciji, ono prestaje da se razvija nakon samo nekoliko godina, podložno je štetočinama, uvene ili umire.
ACO Green City - Grad Sunđera predstavlja sveobuhvatan pristup klimatskom urbanom planiranju koji naglašava integraciju urbanih stabala kao ključnog elementa u borbi protiv klimatskih promena. Ova inovativna strategija, koja uključuje proširenje korena urbanih stabala radi unapređenja njihove vitalnosti i produženja životnog veka, ističe se kao efikasan način za ublažavanje posledica klimatskih promena i smanjenje urbanih toplotnih ostrva.
Pored toga, ACO je razvio modularni sistem za efikasno prikupljanje i prečišćavanje kišnice, prilagođen lokalnim uslovima, što doprinosi održivom upravljanju površinskim vodama u gradu Sunđera. Ove inovacije, zajedno sa drugim ekološkim metodama poput ozelenjavanja fasada, hladnih krovova i stvaranja urbanih zelenih zona, čine ključne korake ka stvaranju održivijih i otpornijih urbanih sredina.
Princip Grada sunđera je inovativna metoda izgradnje koja osigurava da gradsko drveće može da preživi u uličnom prostoru. Prosečni životni vek uličnog stabla od trenutnih 20 do 30 godina, može se povećati na najmanje 80 do 100 godina. Ovaj princip omogućava zdrav razvoj velikih krošnji drveća u urbanim sredinama i istovremeno stvara podzemni prostor za zadržavanje kišnice. Uz pomoć Grada sunđera, korenov sistem drveća može se bez oštećenja širiti ispod popločanih površina kao što su trotoari, parkinzi i putevi.
Gradsko drveće pozitivno utiče na mikroklimu. Smanjuje brzinu vetra i pruža hladovinu. Isparavanjem uklanjaju toplotu iz svog okruženja, povećavaju vlažnost i smanjuju temperaturu okruženja. Zato su vitalna stabla među efikasnim sredstvima za borbu protiv lokalnog letnjeg pregrevanja - takozvani efekat urbanog toplotnog ostrva.
Princip grada sunđera za drveće je inovativan sistem koji omogućava zdrav razvoj stabala sa velikim krošnjama u popločanim površinama i stvara podzemni prostor za zadržavanje kišnice, čime se obezbeđuje opstanak gradskog drveća u urbanom prostoru.
Ako je korenski prostor drveća ispod popločanih površina (trotoari, parkinzi, ulice), podloga puta mora imati odgovarajuću konstrukciju koja ispunjava kako tehničke uslove izgradnje puta, tako i biološke zahteve drveća. Stvaranjem retenzionog prostora za kišnicu, sistem odvodnjavanja se rasterećuje i drveće se snabdeva vodom čak i u sušnim periodima.
Klimatske promene se dešavaju! Vruća, suva leta doneće još mnogo vrućih dana i tropskih noći. Lokalne jake kiše češće će preopteretiti odvodne sisteme i uzrokovati poplave. Lokalne samouprave moraju razviti strategije za ublažavanje posledica klimatskih promena.
Klimatske prognoze za narednih nekoliko decenija ukazuju da će se klimatska kriza samo pogoršavati. Da bi naša naselja naselja bila pogodna za život, administrativni i planski organi moraju da reaguju. Mere koje treba da budu efikasne u budućnosti moraju se preduzeti već danas.
Drveće dostiže svoj puni potencijal protiv efekata klimatskih promena tek nakon 30tak godina, kada razvije veliku krošnju. Međutim, veličina krošnje je direktno povezana sa zapreminom korena. U praksi u gradovima srećemo prostor za drveće koja su premala, neodgovarajuću podlogu, zbijenu zemlju i zagađenu uličnu vodu. U takvim uslovima, drveće nakon nekoliko godina stane u razvoju, zahteva pojačano održavanje i često odumire, a korenje često nanosi znatnu štetu komunalnoj infrastrukturi (polomljene kolovozne površine, zarasle cevi...).
Većina gradskih stabala trenutno dostiže starost od 20 do 30 godina i ostaju mala. Oni ne mogu ni blizu da razviju svoj potencijal za ublažavanje posledica klimatske krize! Sa principom grada sunđera, prostor za drveće iznad zemlje može biti manje jer su voda i vazduh dostupni drveću ispod popločanih površina. Kišnica se ispušta u podzemnu retenziju iz sistema grada sunđera, vezuje za čestice tla i zadržava dok ne ispari sa drveća. Višak vode iscuri ili se odvodi. Ovo stvara više prostora za dizajn javnog prostora.
Kao globalni lider u upravljanju atmosferskim vodama, ACO je sebi postavio cilj da bude strateški partner za buduće projekte Zelenog grada. Ozelenjavanje površina kao što su ulice, krovovi ili fasade mogu sprečiti stvaranje toplotnih ostrva i istovremeno podstaći hlađenje isparavanjem. Koncept grada sunđera predviđa skladištenje kišnice tamo gde se ona javlja.
